6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 21. maddesinin 2. fıkrasına göre faturaya itiraz süresi faturanın alındığı tarihten itibaren 8 gündür. Burada belirtilen sürenin belgelerle ispatı gerekmektedir. Bu nedenle düzenlene faturanın karşı tarafa gönderilirken, karşı taraftan teslim alınma tarihini belli edecek şekilde gönderilmesi gerekmektedir.
Şunu önemle belirtmek gerekir ki; Sekiz günlük itiraz süresi ispat yükünün yer değişmesine neden olmaktadır.
Faturayı alan tarafın, buna 8 gün içinde itiraz edebilmesi için her şeyden önce bu süre içinde bulunduğunu belgelemesi ve faturayı düzenleyen tarafa da itiraz ettiği tarihin, faturayı teslim aldığı tarihten itibaren 8 günlük süre içinde olduğunu belirtmesi gerekmektedir. Buna ek olarak itiraz karşı tarafa bildirilirken itiraz edilen bütün konuların yazılı olarak bildirilmesi de önem taşımaktadır.
Fatura içeriğine yapılacak olan itirazın bir belge niteliğinde olmasını sağlama ve sonradan ortaya çıkacak bir hukuki anlaşmazlıkta kullanabilme açısından itiraz tarihini ve karşı tarafa ulaşma tarihini tespit açısından itiraz ve eklerinin karşı tarafa noter kanalıyla gönderilmesi yerinde olacaktır.
VADE FARKI:
“Faturanın zorunlu içeriği ve şekil şartlarına ilişkin ayrıntılı düzenleme Vergi Usul Kanunu’nda yer almaktadır. Vergi Usul Kanunun 230. maddesi faturada bulunması gereken asgari bilgileri aşağıdaki şekilde belirlemiştir.
1) Faturanın düzenleme tarihi, seri ve sıra numarası,
2) Faturayı düzenleyenin adı, varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası,
3) Müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi, varsa vergi dairesi ve hesap numarası,
4) Malın veya işin nevi, miktarı, fiyatı ve tutarı,
5) Satılan malların teslim tarihi ve irsaliye numarası
“Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesi yukarıda açıklandığı üzere asgari zorunlu unsurları beş madde halinde belirlemiştir. Madde metninden açıkça anlaşılacağı gibi sayılan bu zorunlu unsurlar aynı zamanda olağan içeriğin ne olduğu da ortaya koymaktadır.
Zira Türk Ticaret Kanunu’nda fatura münderecatının ne olduğu ilgili bölümlerde de açıklandığı üzere açık olarak düzenlenmiş değildir. Böylesine önemli ve bir karineye esas teşkil eden fatura münderecatından neyin kastedildiği konusundaki yasal boşluğu Vergi Usul Kanunu’ndaki hükümler gözetilerek doldurulabileceği açıktır. Vergi Usul Kanunu’nun 230. maddesindeki tanımdan yola çıkarak bu sorunun çözümü, devamla da “İçtihatların birleştirilmesi konusunu teşkil eden vade farkı faturanın zorunlu içeriğinden midir?” sorusunun da cevabını aramak gerekmektedir. Çünkü yukarıda da açıklandığı üzere faturanın unsurları arasında vade farkına yer verilmemiştir.
Konu Nitekim Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kurulunun E. 2001/1 K. 2003/1 sayı ve 27.06.2003 tarihli Kararında değerlendirilmiş ve aşağıdaki sonuca varılmıştır.
“Faturalara “bedelin belli bir sürede ödenmemesi halinde vade farkı ödenir” şeklinde ibare yazılarak karşı tarafa tebliği ve karşı tarafça TTK’nın 21/2.maddesi uyarınca sekiz gün içinde itiraz edilmemesi halinde bu durum sadece fatura münderecatının kesinleşmesi sonucunu doğurup vade farkının davalı yanca kabul edildiği ve istenebileceği anlamına gelmeyeceği…”
Yargıtay İçtihatları Birleştirme Kurulunun bu kararı ile fatura içeriğinin kesinleşmesinin, faturada yazılı bulunan vade farkı kaydının davalı borçlu tarafından da kabul edildiği ve istenebileceği anlamını taşımayacağı açıklığa kavuşmuş olmaktadır.”
Dolayısıyla faturanın üzerine belirli bir yüzde oranı konularak, vadesinde ödenmeyen fatura tutarına vade farkı hesabının yapılması geçersizdir.
Fatura hem ticaret hem de vergi hukuku açısından son derece önemli bir belgedir. Vergi mevzuatımız açısından pek çok halde vergiyi doğuran olayın tespiti ve/veya nitelendirilmesi açısından önem taşıyan bu belge, özel hukukta da pek çok ihtilafın kaynağını oluşturmaktadır. Bu nedenle faturaya ilişkin hem vergi hukuku hem de ticaret hukuku düzenlemelerinin ve bu düzenlemelere ilişkin yorum ve içtihatların özenle takip edilmesi gerekmektedir.
